Uma Uain Craic

Uma Uain Craic
Daten
Fläche42,45 km²[1]
Einwohnerzahl3.539 (2022)[2]
Chefe de SucoAngelo Miguel da Silva Soares
(Wahl 2016)
AldeiasEinwohner (2015)[1]
Bosabein937
Cailoi438
Duducai658
Fahi Berec648
Fatuhadan460
Halderai35
Loho841
Naeboruc408
Uhacae29
Der Suco Uma Uain Craic.
Naeboruc (Osttimor)
Naeboruc
Koordinaten: 8° 53′ S, 126° 23′ O

Uma Uain Craic (Uma Wain Kraik) ist ein osttimoresischer Suco im Verwaltungsamt Viqueque (Gemeinde Viqueque).

Geographie

Uma Uain Craic
OrtePosition[3]Höhe
Caraubato8° 52′ 21″ S, 126° 22′ 33″ O108 m
Has Abut8° 52′ 5″ S, 126° 22′ 19″ O125 m
Naeboruc8° 52′ 55″ S, 126° 22′ 34″ O93 m
Wes-Sa8° 52′ 15″ S, 126° 22′ 24″ O125 m
Graffiti mit Nicolau dos Reis Lobato und Nino Konis Santana in Naeboruc

Vor der Gebietsreform 2015 hatte Uma Uain Craic eine Fläche von 16,12 km².[4] Nun sind es 42,45 km².[1] Der Suco liegt im Osten des Verwaltungsamts Viqueque. Nördlich und östlich befindet sich der Suco Caraubalo, südlich der Suco Maluru und südwestlich der Suco Uma Quic. Die Ostgrenze wird vom Fluss Cuha gebildet. In den Cuha fließt der Lee, der auch die Südgrenze zu Maluru bildet. Als östlicher Grenzfluss zu Caraubalo heißt der Lee Lagotua.[5]

An der Küste im Südwesten der Aldeia Uhacae liegt der Ponta de Luca.[6]

Drei Kilometer vom Meer entfernt, liegt östlich des Flusses Cuhas der aktive Schlammvulkan Raitahu (lokal: Rai Sut).[7][8]

Felsformation in Uma Uain Craic

Jenseits der Grenze liegt im Nordosten die Gemeindehauptstadt Viqueque, deren Vororte bis nach Uma Uain Craic hineinreichen. Von hier aus führt eine Überlandstraße durch den Westen des Sucos. An ihr liegt der Ort Naeboruc (Naibaroc). Weitere Orte im Norden und Osten sind Has Abut (Hasabut), We-Sa (Vessa) und Caraubato (Caraubalo).[5][9]

Im Suco befinden sich die neun Aldeias Bosabein, Cailoi, Duducai, Fahi Berec, Fatuhadan, Halderai, Loho, Naeboruc und Uhacae.[10]

Einwohner

In Uma Uain Craic leben 3.539 Einwohner (2022), davon sind 1.764 Männer und 1.775 Frauen. Im Suco gibt es 694 Haushalte.[2] Über 70 % der Einwohner geben Tetum Terik als ihre Muttersprache an. Über 17 % sprechen Makasae, über 10 % Tetum Prasa und Minderheiten Naueti, Habun oder Midiki.[11]

Geschichte

Schlammvulkan von Raitahu

Am 3. Mai 2021 gab es eine große Explosion am Schlammvulkan von Raitahu, bei der ein riesiger Feuerball in den Himmel schoß.[12]

Politik

Bei den Wahlen von 2004/2005 wurde Manuel de Piedade Pinto zum Chefe de Suco gewählt.[13] Bei den Wahlen 2009 gewann Angelo Miguel da Silva Soares[14] und wurde 2016 in seinem Amt bestätigt.[15]

Weblinks

Commons: Uma Uain Craic – Sammlung von Bildern, Videos und Audiodateien

Einzelnachweise

  1. a b c Direcção-Geral de Estatística: Ergebnisse der Volkszählung von 2015, abgerufen am 23. November 2016.
  2. a b Institutu Nasionál Estatístika Timor-Leste: Final Main Report Census 2022, abgerufen am 18. Mai 2023.
  3. Atlanten der zwölf Gemeinden und der Sonderverwaltungsregion Osttimors, Stand 2019 (Direcção-Geral de Estatística DGE).
  4. Direcção Nacional de Estatística: Population Distribution by Administrative Areas Volume 2 English (Memento vom 5. Januar 2017 im Internet Archive) (Zensus 2010; PDF; 22,6 MB)
  5. a b Timor-Leste GIS-Portal (Memento vom 30. Juni 2007 im Internet Archive)
  6. Karte Osttimors (Memento vom 12. Juli 2015 im Internet Archive)
  7. Sammlungen des Geologischen Reichsmuseums in Leiden, Arthur Wichmann: Gesteine von Timor und einiger angrenzenden Inseln. E. J. Brill, Leiden 1882–1887 1, Bände 10–11, S. 165 (books.google.de).
  8. Planet.com: Raitahu Mud Volcano, Viqueque district, Timor-Leste, abgerufen am 27. Juli 2019.
  9. UNMIT: Timor-Leste District Atlas version02, August 2008 (Memento vom 3. Dezember 2011 im Internet Archive) (PDF; 509 kB)
  10. Jornal da Républica mit dem Diploma Ministerial n.° 199/09 (Memento vom 3. Februar 2010 im Internet Archive) (portugiesisch; PDF; 323 kB).
  11. Ergebnisse des Zensus 2010 für den Suco Uma Uain Craic (tetum; PDF).
  12. Lusa: Autoridades timorenses investigam explosão de origem natural no sudeste do país, 3. Mai 2021, abgerufen am 3. Mai 2021.
  13. Secretariado Técnico de Administração Eleitoral STAE: Eleições para Liderança Comunitária 2004/2005 - Resultados (Memento vom 4. August 2010 im Internet Archive)
  14. Secretariado Técnico de Administração Eleitoral STAE: Eleições para Liderança Comunitária 2009 - Resultados (Memento vom 4. August 2010 im Internet Archive)
  15. Jornal da República: Lista Naran Xefe Suku Eleito 2016, 2. Dezember 2016, abgerufen am 17. Juni 2020.

f1 Karte mit allen Koordinaten: OSM | WikiMap

Auf dieser Seite verwendete Medien

2021-05-10 Uma Uain Craic.jpg
Viqueque, iha loron 07 to’o 08 Maio 2021, Instituto do Petróleo e Geologia – Instituto Público (IPG) hahú nia estudu sientífiku iha área Raisut-Raitahu, Suku Uma Uain Kraik, Município Viqueque, Timor-Leste.

Iha Estudu Sientífiku Pre-eleminar ne’e Ekipa Instituto do Petróleo e Geologia – Instituto Público (IPG) halo observasaun no verifikasaun direta ba lokalizasaun husi Fenomenu Erupsaun Mud Vulcano Asosia Ho Gas iha área refere, Ekipa mós kolekta amostra hirak mak hanesan: TAHU no FRAGMANTU FATUK ka material produz husi eventu Erupsaun Mud Vulkanu ne’ebé akontese iha loron 03 Maio 2021 hodi lori ba halo analiza laboratóriu, Husi analiza laboratóriu rasik bele hatene Estratigrafia (idade fatuk, formasaun). Dadus ne’e rasik sei halo mós komparasaun ho dadus Geofizika liga ba profunidades. Alem de ne’e Ekipa mós halo Surface Survey (survei rai leten) hodi hatene kontrolu Jeolójia iha área besik fatin akontesimentu Fenomenu Erupsaun Mud Vulkanu ne’e. Iha tempo hanesan Ekipa Instituto do Petróleo e Geologia – Instituto Público (IPG) mós uza Drone ho tipu PHANTOM 4 RTK DJI hodi bele akapta imagem no video husi aero, ho aparelo drone ne’e ekipa bele hatene liu tan impaktu husi Erupsaun Mud Vulkanu nia atividade ba área refere hodi nune’e bele mós hatene radius husi estragos ne’ebé Erupsaun Mud Vulkanu halo. Iha Estudu Sientífiku Pre-eleminar ba iha Erupsaun Mud Vulkanu asosia ho gás iha Raisut-Raitahu ne’e Ekipa Instituto do Petróleo e Geologia – Instituto Público (IPG) diriji diretamente husi Prezidente IPG-IP, Eng. Gabriel Aparício, Vice Prezidente IPG-IP, Eng. Oktoviano Viegas Tilman akompaña husi Xefe Ekipa Estratigrafia, Eng. Isaias Barros, Geolog husi Ekipa Cartografia Eng. Jose Nano hamutuk Ho Ekipa Husi Ministério Petróleo E Minerais Sr. Cleto Soares. @Mídia_IPG@ Instituto do Petróleo e Geologia – Instituto Público (IPG) https://goo.gl/maps/XfD4ruMBu8iD1tERA Website: http://ipg.tl/

Telf: +6703310179
2021-09-27 Uma Uain Craic.jpg
MAP SEI HARI’I SENTRU AREA AGRÍKULTURA INTEGRADU HO RAI 140 HEKTARES IHA MUNISPIU VIQUEQUE.

VIQUEQUE- Programa hodi Hari’I Sentru Intergradu iha tempu badak ne’e hanesan programa Rekoperasaun Ekonomia iha rai hektares 140 iha suku uma wain kraik postu adminnistrativu Vikeke ne ho nia funsaun atu hasa’e produsaun agrikola hodi fasilita Inportasaun eksportasaun Rai laran no sai area edukasaun turizmu iha parte kosta sul. Diretór Nasionál Agro Comersia, Fernando Egídio Amaral esplika katak, Embaixadór Indonezia Sahat Sitorus ho nia kometiva ohin visita area 140 hektares ne’e atu haree besik liu luan area ne’e tanba Timor –leste sei servisu hamutuk ho kompnahia Palm Indoensai sei fó formasaun ba ita nia ema sira be’ebé mak sei servisu iha area ne’e rasik. Nian hatuta, rai ne’ebe mak produtivu ba area agrikultura no rai ne’ebé estratejiku atu hari’I sentru ne’ebé mak atu fasilita agríkultura dezenvolvimentu iha kosta sul neduni aban bairua dezenvolviemntu agrikultura lao diak it a bele fasilita inportasaun no esportasaun iha rai laran. ’’Neduni iha kurtu prazu ne’e ita sei halo demostrasaun area agríkultura, pekuaria, peskas no plantas industria, depois iha mediu prasu ita mós sei transfroma area ida ne’e sai Parke Eko Area Turizmu ho nia funsaun atu dezenvolve sentru Inovasaun teknolojia , sai fatin mós ba formasaun liu-liu iha area ne’e mós sei sai terminal ida konaba agro komersiu ne’ebe bele atende ona atividade inportasaun no eksportasaun hosi kosta sul ninian ikus liu ita mós hakarak iha Turizmu edukasaun neduni ba oan sir aka alin estudante sir abele mai haree rasik oinsa hakiak karau, oinsa atu halo keju , oinsa hakiak fahi no hakiak ikan neduni liu hosi buat sira it abele eduka labrik sira atu kuinese area agrikultura no pekuaria.Tenik Nia Programa ne’e ne’ebe mak harii’I iha rai 140 hektares ne’e rai patrimoniu estadu neduni komunidade Vikeke entrega ba Ministériu Agríkultura atu bele hari’i Sentru Area Agríkultura Intergradu ne’e, ita hahu atu hasa’e produsaun agríkola e industria komersial atu nune’e ho rai ida ne’e nia valor ekonomika iha ona nune’e suku ne’ebé maka partense ba ida bele asegura sira nia seguransa alimentar no fó servisu mós ba kamunidade iha area ida ne’e atu reduz dezempregu hahu hosi baze tanba fatin ne’e bele fasilita ona programa intergrade hosi kosta sul. Nia relata liu tan, Komunidade ne’ebé maka dadaun ne’e halo atividade hanesan to’os iha parte rai ne’ebé mak identifika ona ne’e Ministériu sei la hasai sira hosi area ne’e tanba sei involve sira iha programa intregradu ne’e tanba MAP sei organiza sira sei hola parte iha atividade ida ne’e atu nune’e bele hetan benifisiu dereta ba sira. Diretór mós hatutan, Planu atu hari’I sentru ne’e sei hahu iha fulan outobru ho novembru tinan ne’e no sei hahu planu kurtu prazu no kontinua ba tinan oin sei implemnta mos planu mediu prazu tanba dadaun ne’e tekniku sira hahu ona halo mapamentu ba area refere. Iha program Intergardu ne’e Timor-leste liu hosi Embaizada Indonesia sei servisu hamutuk ho kompanhia Plam Indonesia maka sei fo asitensia tekniku lui-liu sira sei fó formasaun koanaba Oinsa kuda nu iha area integradu sai parke ida ne’ebe mak furak iha tempu naruk. Iha fatin hanesan, Xefe Aldeia usawin suku uma wain kraik, Liaon Soares iha postu Administartivu Vikeke, senti kontenti no agradese ba guvernu tanba bele hari’I Sentru Area Agríkultura Intregradu iha sira nia suku tanba benfisiu hosi programa ne’e ami sira nia komuidade iha area refere tanba bele partisipa dereta iha programa refere hodi hetan benifisiu hosi atividade ne’e. Nia hatutan, nu’udar autoridade lokál iha area ne’e hamutuk ho komunidade tomak sei kontribui ba dezenvolvimentu iha suku ne’e tanba saída mak guvernu halo kumunidade sira hetan nia vatajen iha futuru.

Tuir enkontru ne’ebé mak hala’o iha loron 8//9 foin lalais Ministériu ho e komunidade iha suku no aldeia hotu-hotu partisipa no komunidade senti orgullu tanba guvernu bele mai hari’I sentru ne’e iha ami nia le’et, maske dezenvolvimentu lao neneik maibé ba oin ami ho komunidade sei senti dezenvolvimentu iha suku ida ne’e tanba ne’e komunidade sei kontribui tomak ba aividade refere. (E"S)
Uma Uain Craic suco.png
Landkarte des Sucos Uma Uain Craic
Raitahu 4.jpg
Autor/Urheber: Tiago Amaral Sarmento, Lizenz: CC BY-SA 4.0
Der Schlammvulkan von Raitahu
Naeboruc in Uma Uain Craic.jpg
Autor/Urheber: David Palazón, Tatoli ba Kultura, Lizenz: CC BY-SA 3.0
Wandbilder von Nicolau dos Reis Lobato und Nino Konis Santana Naeboruc in Uma Uain Craic, Viqueque