Samalari (Baucau)

Samalari
Am Seiçal in Samalari
Daten
Fläche26,78 km²[1]
Einwohnerzahl1.958 (2022)[2]
Chefe de SucoRui Sertório Magno Sequeira
(Wahl 2016)
AldeiasEinwohner (2015)[1]
Festau1026
Ossoluga323
Samalari16
Sorulai134
Der Suco Samalari
Samalari (Osttimor)
Samalari
Koordinaten: 8° 31′ S, 126° 28′ O

Samalari ist ein osttimoresischer Suco im Verwaltungsamt Baucau (Gemeinde Baucau). „Samalari“ bedeutet auf MakasaeBanyanbaum“.[3]

Geographie

Samalari
OrtePosition[4]Höhe
Lilouarica8° 33′ 16″ S, 126° 28′ 45″ O200 m
Manuta8° 31′ 19″ S, 126° 27′ 57″ O127 m
Ossoluga8° 31′ 34″ S, 126° 27′ 56″ O127 m
Samalari8° 31′ 24″ S, 126° 28′ 12″ O?
Sorulai8° 31′ 11″ S, 126° 28′ 13″ O122 m
Tuduala8° 32′ 38″ S, 126° 28′ 18″ O156 m
Visto8° 30′ 58″ S, 126° 28′ 25″ O112 m
Waidun8° 31′ 42″ S, 126° 28′ 52″ O111 m
Am Seiçal in Samalari

Samalari liegt im Südosten des Verwaltungsamts Baucau. Südwestlich liegt der Suco Uailili, nordwestlich der Suco Buibau und nordöstlich der Suco Seiçal. Im Südosten grenzt Samalari an das Verwaltungsamt Quelicai mit seinem Suco Macalaco. Im Südosten entspringt der Fluss Leulolo, der nach Norden fließt und später in den Fluss Seiçal, der durch den Nordwesten des Sucos Samalari fließt.[5] Vor der Gebietsreform 2015 hatte Samalari eine Fläche von 15,36 km².[6] Nun sind es 26,78 km².[1] Im Norden kam ein kleines Territorium von Seiçal zu Samalari und im Süden ein breiter Streifen vom Suco Uailili, inklusive den Siedlungen Lilouarica im Osten, Tuduala (Tudoula) am Ostufer des Seiçals und Ossoluga am Westufer. Im Nordwesten gab Samalari ein kleines Gebiet westlich des Flusses Seiçal an Buibau ab.[5][7][8] Im Suco befinden sich die vier Aldeias Festau, Ossoluga, Samalari und Sorulai.[9]

Im Nordosten, westlich des Seiçals, liegt das Siedlungszentrum des Sucos mit den zusammenhängenden Orten Samalari, Manuta (Manulai, die Aldeia Manulai liegt aber im Suco Buibau), Sorulai (Sorolai) und Visto. Östlich des Seiçals und seines Überschwemmungsgebiets liegt das Dorf Waidun (Waidua). Im Suco gibt es neben der Grundschule, die Escola Primaria Catolica Salamari. in Samalari noch die Escola Primaria Quilic Oega[8][10] und das Museu Cenario da memoria do povo.

Einwohner

In Samalari leben 1.958 Einwohner (2022), davon sind 985 Männer und 973 Frauen. Im Suco gibt es 375 Haushalte.[2] Über 90 % der Einwohner geben Makasae als ihre Muttersprache an. Die restliche Bevölkerung spricht Tetum Prasa.[11]

Geschichte

Museu Cenario da memoria do povo in Samalari

Es gibt Quellen, die angeben, dass Buibau, Samalari, Uailili und Gariuai vor und während der gesamten Kolonialzeit im Reich Fatumaka vereinigt waren. Deren Einwohner sprechen auch heute noch einen eigenen Dialekt des Makasae, das Makasae Fatumaka.[12]

Politik

Bei den Wahlen von 2004/2005 wurde Laurentino Z. M. zum Chefe de Suco gewählt.[13] Bei den Wahlen 2009 gewann Rui Sertório Magno Sequeira,[14] der 2016 im Amt bestätigt wurde.[15]

Weblinks

Commons: Samalari – Sammlung von Bildern, Videos und Audiodateien

Einzelnachweise

  1. a b c Direcção-Geral de Estatística: Ergebnisse der Volkszählung von 2015, abgerufen am 23. November 2016.
  2. a b Institutu Nasionál Estatístika Timor-Leste: Final Main Report Census 2022, abgerufen am 18. Mai 2022.
  3. Geoffrey Hull: The placenames of East Timor, in: Placenames Australia (ANPS): Newsletter of the Australian National Placenames Survey, Juni 2006, S. 6 & 7, (Memento vom 14. Februar 2017 im Internet Archive) abgerufen am 28. September 2014.
  4. Atlanten der zwölf Gemeinden und der Sonderverwaltungsregion Osttimors, Stand 2019 (Direcção-Geral de Estatística DGE).
  5. a b Karte des Verwaltungsamtes Baucau von der Direcção-Geral de Estatística (2015).
  6. Direcção Nacional de Estatística: Population Distribution by Administrative Areas Volume 2 English (Memento vom 5. Januar 2017 im Internet Archive) (Zensus 2010; PDF; 22,6 MB)
  7. Timor-Leste GIS-Portal (Memento vom 30. Juni 2007 im Internet Archive)
  8. a b UNMIT: Timor-Leste District Atlas version02, August 2008 (Memento vom 3. Dezember 2011 im Internet Archive) (PDF-Datei; 488 kB).
  9. Jornal da Républica mit dem Diploma Ministerial n.° 199/09 (Memento vom 3. Februar 2010 im Internet Archive) (portugiesisch; PDF; 323 kB)
  10. Liste der Wahllokale zu den Parlamentswahlen in Osttimor 2007 (PDF-Datei; 118 kB)
  11. Ergebnisse des Zensus 2010 für den Suco Samalari (tetum; PDF; 8,6 MB)
  12. Makasae Fatumaka (Memento vom 18. September 2009 im Internet Archive)
  13. Secretariado Técnico de Administração Eleitoral STAE: Eleições para Liderança Comunitária 2004/2005 – Resultados (Memento vom 4. August 2010 im Internet Archive)
  14. Secretariado Técnico de Administração Eleitoral STAE: Eleições para Liderança Comunitária 2009 – Resultados (Memento vom 4. August 2010 im Internet Archive)
  15. Jornal da República: Lista Naran Xefe Suku Eleito 2016, 2. Dezember 2016@1@2Vorlage:Toter Link/www.mj.gov.tl (Seite nicht mehr abrufbar, festgestellt im Januar 2023. Suche in Webarchiven), abgerufen am 17. Juni 2020.

f1 Karte mit allen Koordinaten: OSM | WikiMap

Auf dieser Seite verwendete Medien

2021-07-27 Samalari (Baucau).jpg
MAP Lansa Kuda Hare Ektares 80 Iha Suku Samalari

Baucau- Ministériu Agríkultura e Peskas (MAP), liu hosi Diresaun Jerál Hortikultura e Agríkultura Lansa Epoka daruak Kuda Hare ektares 80 ho hamutuk ho komunidade no grupu Agríkutór sira ho programa Pratika Agrkultura Diak (PAD) ho objetivu atu hasa’e produsaun hare iha rai laran,sira Iha Area Natar Sabiliu Suku Samalari iha loron Sesta- feira (23/7), iha .Postu Administrativu Baucau Vila. Serominia lansanmentu kuda hare epoka daruak ne’e lansa direta hosi Ministru Agrukultura e Peskas Pedro Dos Reis ne’ebe akompaiña ho Embaixadór Brazil no Indonesía, inklui mos Eis Presidenti da Repúblika Dr. José Ramos Horta, Auotoridade Lokál Munisipiu no suku inklui PNTL iha munisipiu refere. Iha entrevista Ministru MAP, Pedro dos Reis hateten, MAP hamutuk ho estrutura halo lansamentu simbolikamente ne’e ho total area ektares 80 ne’e hanesan esforsu Ministériu nian tanba iha Timor-Leste fatin hotu foho mak barak, nune’e hahu ho uituan neneik ba bebeik bele barak. Ministru haktuir, hare iha epoka dahuluk ne’e kontinua koilleta hanesan iha Viqueque sei kontinua koilleta, no mós sei kuda ba epoka daruak iha fatin seluk maibé depende ba bee. “area kultivasaun ba iha Timor-Leste hamutuk ualunulu 80 mil hektares, dadaun ne’e ita foin atinji 24 mil hektares, nune’e bee sai problema boot, tanba ne’e ba futuru mak estadu ou Ajensia balun hanoin atu investe osan hodi hadia bee, ho servisu ki’ik ne’ebé mak halo ho ektares 80 ne’e bele redus ona fós importasaun. Maibé ida ne’e sei difisil”. Tenik Ministru Pedro Neduni MAP ho komunidade Agríkultór esforsu atu bele oinsa mak osan bele sirkula iha rai laran, tanba Ministériu esforsu atu haree ida ne’ebé maibé laos hot-hotu ba area prioridade. Iha fatin hanesan Xefe Suku Samalari, Rui Sortorio Magno Sequeira esplika, rekomenda ba governu atu tau barazen atu bele redus volume bee no bele tau escavatór permanente hodi sirkula iha area samalari maubuanau no seisal. Nune’e tuir xefe grupu Agríkultura Nabilan, Costodio de Jesus Freitas esplika, hare ektares 80 ho variadade nakroma ne’e apoiu hosi MAP, neduni halo viveiru durante loron sanulu resin haat (14), hafoin kuda ho modelu liña kada hare ida distansia cm ruanulu 20. “problema ne’ebé ami hasoru mak bee ladun masimu,tanba irrigasaun iha area Sabiliu ne’e rai monu halo kanu isin ne’e hela metru ida de’it ona, nune’e hato’o ona ba nasionál atu haree escavatór ida hodi loke bee dalan atu labele fó ameasa ba kanu refere”. Costodio haktuir Costodio rekomenda mós ba MAP, atu hadia sira nia irrigasaun tanba bee ne’ebé mak dadaun ne’e sira uza so bele uza iha tempu bailoron de’it iha tempu udan sei estraga fali bokadura ne’ebé iha.

Hafoin remata lansamentu, Ministru Pedro dos Reis, hamutuk ho Ex Titulares Dr. José Ramos Horta, Embaxadór Brasil, Embaxadór Indonesía, akompaña hosi Diretores, autoridade lokál, lia nain komunidade iha suku refere vizita mós fatin istoriku Museu Cenario da memoria do povo iha area Samalari no hetan seguransa maximu hosi PNTL Munisipíu Baucau vila. (Fina)
2023-04-03 Samalari (Baucau).jpg
Brigada Daitula kontinua Aktividade servisu emergencia Normaliza Mota Samalari Suco Samalari Posto Adm. Baucau Vila Municipio Baucau.

Mota refere fo ameasa bot ba komunidade Sira nebe hela Iha fatin refere.

  1. Media IGEADI
2023-03-19 Samalari (Baucau) 1.jpg
IGEADI. Halo visita de trabalho iha Suco Samalari Baucau.

Iha visita nee Presidenti CA IGEADI, hamutuk ho kargu xefias sira hare besik estragus sira ba area produsaun hare ou Natar no oinsa bele fo solusaun imidiata ba Komunidade iha Suco Samalari Baucau. Iha tempu hanesan halo mos Dialogo ho Autoridade Suco nian no buka hatene desafius sira hodi rekomenda ba Ministerio das Obras Publica.

Samalari, 17 de Marco 2023
Samalari (Baucau) suco.png
Landkarte des Sucos Samalari (Baucau)