Nationalratswahlkreis Wallis

Der Nationalratswahlkreis Wallis ist ein Wahlkreis bei Wahlen in den Schweizer Nationalrat. Er umfasst den gesamten Kanton Wallis und besteht seit 1919.

Entstehung und Wahlverfahren

Der Nationalratswahlkreis Wallis entstand 1919 durch die Zusammenlegung der zwei Majorz-Wahlkreise Oberwallis und Unterwallis. Es wird das Proporzwahlrecht angewendet, bei der die Sitze im Verhältnis zu allen abgegebenen Stimmen auf die zur Auswahl stehenden Listen verteilt werden.

Sitzzahl

Aufgrund der Bevölkerungsentwicklung variierte die Anzahl der Sitze, die dem Wahlkreis Wallis zur Verfügung standen:

  • 1919 bis 1943: 6 Sitze
  • 1943 bis 2015: 7 Sitze
  • seit 2015: 8 Sitze

Nationalräte

  • G = Gesamterneuerungswahl
  • N = Nachrücker
  • Konservative Volkspartei (KVP), Konservativ-Christlichsoziale Volkspartei (KCV), Christlichdemokratische Volkspartei (CVP), inkl. Christlichsoziale Volkspartei Oberwallis (CSPO)
  • Freisinnig-Demokratische Partei bzw. FDP.Die Liberalen (FDP)
  • Grüne Partei der Schweiz (GPS)
  • Sozialdemokratische Partei (SP)
  • Sozialistische Volkspartei (SozVP), Liste von Karl Dellberg bei den Schweizer Parlamentswahlen 1967
  • Schweizerische Volkspartei (SVP)
  • DatumWahlGewähltePartei
    26.10.1919G Camille DéfayesFDP
     Raymond Evéquoz, Joseph Kuntschen sr., Maurice Pellissier, Victor Petrig, Alexander SeilerKVP
    07.06.1920N Hermann SeilerKVP
    06.12.1920N Jules CouchepinFDP
    04.04.1921N Maurice TroilletKVP
    06.06.1921N Cyrille PitteloudKVP
    29.10.1922G Jules CouchepinFDP
     Raymond Evéquoz, Victor Petrig, Cyrille Pitteloud, Hermann Seiler, Maurice TroilletKVP
    25.10.1925G Jules Couchepin, Henri SpahrFDP
     Josef Escher, Raymond Evéquoz, Victor Petrig, Cyrille PitteloudKVP
    28.10.1928G Camille CrittinFDP
     Josef Escher, André Germanier, Joseph Kuntschen jr., Victor Petrig, Maurice TroilletKVP
    25.10.1931G Camille CrittinFDP
     Joseph Escher, André Germanier, Joseph Kuntschen jr., Victor Petrig, Maurice TroilletKVP
    08.03.1932N Rudolf MetryKVP
    27.10.1935G Camille CrittinFDP
     André Germanier, Rudolf Metry, Victor Petrig, Maurice TroilletKVP
     Karl DellbergSP
    08.12.1936N Josef EscherKVP
    07.12.1937N Joseph Kuntschen jr.KVP
    29.10.1939G Camille CrittinFDP
     Josef Escher, Joseph Kuntschen jr., Victor Petrig, Maurice TroilletKVP
     Karl DellbergSP
    31.10.1943G Camille CrittinFDP
     Henri Carron, Josef Escher, Antoine Favre, Joseph Kuntschen jr., Oskar SchnyderKVP
     Karl DellbergSP
    26.10.1947G Camille Crittin, Francis GermanierFDP
     Paul de Courten, Josef Escher, Antoine Favre, Joseph Moulin, Oskar SchnyderKVP
    06.12.1948N Peter von RotenKVP
    24.10.1950N Meinrad MichligKVP
    28.10.1951G Camille CrittinFDP
     Paul de Courten, Antoine Favre, Leo Guntern (CSPO)

    Moritz Kämpfen, Joseph Moulin

    KVP
     Karl DellbergSP
    28.01.1952N Leo Stoffel (CSPO)KVP
    01.12.1952N René JacquodKVP
    30.10.1955G Francis GermanierFDP
     Roger Bonvin, René Jacquod, Moritz Kämpfen, Joseph Moulin, Leo Stoffel (CSPO)KVP
     Karl DellbergSP
    05.03.1956N Paul de CourtenKVP
    25.10.1959G Francis GermanierFDP
     Roger Bonvin, Paul de Courten, René Jacquod, Moritz Kämpfen, Leo Stoffel (CSPO)KCV
     Karl DellbergSP
    03.12.1962N Félix CarruzzoKCV
    27.10.1963G Francis GermanierFDP
     Félix Carruzzo, René Jacquod, Moritz Kämpfen, Leo Stoffel (CSPO), Adolphe TravelettiKCV
     Karl DellbergSP
    06.06.1966N Paul de CourtenKVP
    29.10.1967G Aloys CoptFDP
     Armand Bochatay, Félix Carruzzo, Innozenz Lehner, Rodolphe Tissières, Hans Wyer (CSPO)KCV
     Karl DellbergSozVP
    31.10.1971G Aloys CoptFDP
     Armand Bochatay, Félix Carruzzo, Innozenz Lehner, Rodolphe Tissières, Hans Wyer (CSPO)CVP
     Gabrielle NanchenSP
    26.10.1975G Bernard DupontFDP
     Paul Biderbost, Armand Bochatay, Félix Carruzzo, Pierre de Chastonay, Hans Wyer (CSPO)CVP
     Gabrielle NanchenSP
    02.05.1977N Herbert Dirren (CSPO)CVP
    21.10.1979G Paul Biderbost, Vital Darbellay, Pierre de Chastonay, Herbert Dirren (CSPO)CVP
     Pascal Couchepin, Bernard DupontFDP
     Françoise VannaySP
    23.10.1983G Vital Darbellay, Pierre de Chastonay, Herbert Dirren (CSPO), Paul SchmidhalterCVP
     Pascal Couchepin, Bernard DupontFDP
     Françoise VannaySP
    18.10.1987G Vital Darbellay, Franz Hildbrand (CSPO), Monique Paccolat, Paul SchmidhalterCVP
     Hubert Bonvin, Pascal CouchepinFDP
     Peter BodenmannSP
    31.01.1989N Rosemarie AntilleFDP
    20.10.1991G Vital Darbellay, Simon Epiney, Franz Hildbrand (CSPO), Paul SchmidhalterCVP
     Bernard Comby, Pascal CouchepinFDP
     Peter BodenmannSP
    22.10.1995G Simon Epiney, Jean-Jérôme Filliez, Otto G. Loretan, Odilo Schmid (CSPO)CVP
     Bernard Comby, Pascal CouchepinFDP
     Peter BodenmannSP
    09.06.1997N Thomas BurgenerSP
    27.04.1998N Charles-Albert AntilleFDP
    21.09.1998N Gilbert DebonsCVP
    24.10.1999G Maurice Chevrier, Jean-Michel Cina, Fernand Mariétan, Odilo Schmid (CSPO)CVP
     Charles-Albert AntilleFDP
     Peter Jossen, Stéphane RossiniSP
    19.10.2003G Maurice Chevrier, Jean-Michel Cina, Christophe DarbellayCVP
     Jean-René GermanierFDP
     Jean-Noël Rey, Stéphane RossiniSP
     Oskar FreysingerSVP
    31.05.2005N Viola AmherdCVP
    21.10.2007G Viola Amherd, Maurice Chevrier, Christophe Darbellay, Roberto Schmidt (CSPO)CVP
     Jean-René GermanierFDP
     Stéphane RossiniSP
     Oskar FreysingerSVP
    01.03.2010N Paul-André RouxCVP
    23.10.2011G Viola Amherd, Yannick Buttet, Christophe DarbellayCVP
     Jean-René GermanierFDP
     Mathias Reynard, Stéphane RossiniSP
     Oskar FreysingerSVP
    18.10.2015G Viola Amherd, Yannick Buttet, Géraldine Marchand-Balet, Roberto Schmidt (CSPO)CVP
     Philippe NantermodFDP
     Mathias ReynardSP
     Jean-Luc Addor, Franz RuppenSVP
    15.06.2017N Thomas Egger (CSPO)CVP
    26.02.2018N Benjamin RoduitCVP
    04.03.2019N Philipp Matthias BregyCVP
    20.10.2019G Philipp Matthias Bregy, Sidney Kamerzin, Benjamin RoduitCVP
     Philippe NantermodFDP
     Christophe ClivazGPS
     Mathias ReynardSP
     Jean-Luc Addor, Franz RuppenSVP

    Wähleranteile

    Nachfolgend findet sich eine Übersicht über die Wähleranteile der verschiedenen Parteien und Listen seit Einführung des Proporzwahlrechts im Jahr 1919.

    Im Kanton Wallis gibt es seit Jahrzehnten drei eigenständige Kantonalparteien innerhalb der KVP/KCV/CVP/Die Mitte Schweiz: KVP/CVP Unterwallis, KVP/CVP Oberwallis und CSP Oberwallis (wobei teilweise noch andere Untergruppierungen bestanden). Untenstehend sich sowohl das Total der KVP/KCV/CVP/Mitte-Parteien als auch die Ergebnisse der drei grossen Regionalparteien. Bei den anderen Parteien (FDP, SP, SVP, Grüne), für die besonders seit Beginn der 1990er-Jahren auch regelmässig Regionalparteien/Regionallisten antreten, wird dagegen aus Platzgründen auf die Angabe der Wähleranteile letzterer verzichtet.

    JahrK./CS/CVP 1K./CVP UW2KVPO/CVPO3CSPO4SVPFDPSPGrünemouv. soc.5WeitereJahr
    191970,6 %22,7 %6,7 %1919
    192268,2 %39,7 %28,5 %23,1 %8,7 %1922
    192568,2 %37,6 %16,9 %13,7 %22,8 %9,1 %1925
    192867,8 %18,9 %13,3 %1928
    193168,3 %20,8 %11,0 %1931
    193562,2 %21,7 %14,2 %Faschist. 1,9 %1935
    1939Stille WahlStille WahlStille Wahl1939
    194362,2 %34,8 %23,3 %21,2 %16,6 %1943
    194764,3 %38,7 %24,3 %22,5 %11,1 %PdA 2,1 %1947
    195162,3 %33,5 %17,7 %11,1 %20,5 %15,2 %PdA 2,1 %1951
    195562,6 %33,8 %17,1 %11,6 %19,5 %12,5 %5,4 %1955
    195962,1 %33,4 %17,8 %10,9 %19,5 %12,7 %5,7 %1959
    196364,2 %34,5 %18,5 %11,1 %20,7 %15,2 %1963
    196757,9 %29,1 %14,4 %14,5 %18,3 %7,4 %3,2 %K. Dellberg 7,4 %, LdU 1,4 %1967
    197161,6 %31,9 %16,0 %13,6 %19,3 %15,5 %3,7 %1971
    197559,7 %32,1 %14,6 %13,0 %18,9 %17,4 %démocratie et progrès 4,0 %1975
    197958,8 %31,8 %13,5 %11,6 %22,6 %11,6 %1,8 %Krit. Oberw. 2,5 %, dém. et progrès 1,4 %, LP 0,8 %, Div. 0,4 %1979
    198357,5 %30,8 %14,2 %11,5 %25,1 %14,1 %Unabh. Dem. 3,2 %1983
    198758,7 %34,6 %11,8 %12,2 %24,5 %14,5 %1,7 %Cannabis 0,6 %1987
    199154,4 %28,9 %15,9 %9,6 %25,9 %14,5 %1,3 %LP 3,9 %1991
    199554,9 %28,3 %16,2 %10,4 %24,1 %16,6 %1,3 %LP 2,2 %, PdA 0,9 %1995
    199951,4 %24,0 %12,6 %11,6 %9,0 %18,8 %16,9 %2,1 %LP 1,8 %1999
    200347,9 %25,5 %13,1 %9,3 %13,4 %17,1 %19,1 %2,6 %2003
    200744,9 %25,7 %11,1 %8,2 %16,6 %16,0 %14,7 %3,9 %CSP CH 1,1 %, écol. lib. 1,0 %, LP 1,0 %, AL 0,5 %, Div. 0,3 %2007
    201140,0 %21,0 %10,1 %8,9 %19,8 %18,9 %14,3 %5,0 %CSP CH 0,7 %, AL 0,7 %, BDP 0,6 %2011
    201539,5 %20,1 %10,0 %9,4 %22,3 %18,2 %13,3 %4,9 %CSP CH 1,4 %2015
    201934,8 %18,0 %9,5 %7,3 %19,8 %16,5 %15,1 %10,6 %Bürgerv. 1,5 %, CSP CH 1,0 %, glp 0,8 %2019
    1 Neben den drei oben aufgeführten Regionalparteien sind in den Zahlen ebenfalls inbegriffen: Walliser Volksliste (1943), CSP Unterwallis (1979, 1983 und 1999; danach Austritt aus der CVP Schweiz und Anschluss an die unabhängige links-christliche CSP Schweiz)
    2 Konservative/CVP Unterwallis
    3 1922 und 1925: Katholisch-Konservative Volkspartei, ab 1943: KVP/CVP Oberwallis
    4 1925: Katholische Volkspartei, ab 1943: CSPO
    5 «mouvement social», Unterwalliser Partei der Nachkriegszeit. Der genaue Name variierte im Verlauf der Zeit, 1955: mouvement social-paysan indépendant, 1959: mouvement social des paysans, ouvriers et indépendants, ab 1967: mouvement social indépendenant

    Quellen

    Auf dieser Seite verwendete Medien