Große Passion

Die Große Passion bezeichnet ein Druckwerk Albrecht Dürers, das 1511 bei Hieronymus Höltzel gedruckt wurde. Es handelt sich um ein Buch, das die Passionsgeschichte Christi anhand von lateinischem Text und 12 Holzschnitten erzählt.

Text

Der Text der Großen Passion stammt von Benedictus Chelidonius, einem humanistischen Mönch des Nürnberger Schottenklosters St. Egidiens und späteren Abt des Wiener Schottenstifts. Es handelt sich im Inhalt um die Passionsgeschichte Christi, die jedoch nicht der Bibel nach erzählt wird. Stattdessen handelt es sich um eine Zusammenstellung von Texten von Caelius Sedulius, Hieronymus Paduanus, Dominicus Mancinus und Baptista Mantuanus. Diese Texte zeichnen sich dadurch aus, dass sie Jesus als menschliche Figur mit menschlichen Empfindungen in den Vordergrund stellen und zudem mit antikem Vokabular und Symbolik geschrieben werden

Die Geschichte ist in 11 Kapitel eingeteilt:

  1. Das Abendmahl Christi mit seinen Jüngern
  2. Christus am Ölberg
  3. Christus wird von den Juden gefangen genommen
  4. Christus wird im Hause des Pilatus gegeißelt
  5. Pilatus führt Christus den Juden vor und spricht „Sehet, welch ein Mensch!“
  6. Christus wird zur Kreuzigung geführt
  7. Christus der Gekreuzigte
  8. Christus steigt in die Unterwelt hinab [Vorhölle]
  9. Christus wird vor seine Mutter gelegt [Beweinung]
  10. Christus wird ins Grab gelegt
  11. Christus erhebt sich von den Toten

Bilder

Die Holzschnitte sind allesamt von der Werkstatt Dürers geschnitten worden. Es sind eklatante Unterschiede in der Qualität zu erkennen, was darauf beruht, dass sieben Holzschnitte bereits in den Jahren 1496 bis 1498 entstanden, die restlichen fünf erst 1510. Dies sind das Titelblatt, das Abendmahl, die Gefangennahme Christi, Christus in der Vorhölle und die Auferstehung Christi.

Alle Holzschnitte zeichnen sich durch ihr übergroßes Format (etwa 280 × 390 mm) und ihre damals nicht zuvor gesehene plastische Wirkung aus, die Dürer durch konsequentes Anwenden von grafischem Mittelton erreicht. In diesem Verfahren werden neutral beleuchtete Zonen durch Parallelschraffuren dargestellt, die dunkelsten Stellen durch enge Kreuzschraffuren und die hellsten Stellen bleiben pergamentweiß. Darüber hinaus zeichnet sich das Werk Dürers dadurch aus, dass er erstmals in der Geschichte des Buchdrucks dem dargestellten Bild einen gleichwertigen Stellenwert wie dem Text einräumt. Seine Werke werden somit zum Vorläufer grafischer Medien.

Ikonographisch betrachtet ist festzustellen, dass Dürer sich zwar an den Bibeltext hält, jedoch mit den meisten traditionellen Darstellungsformen bricht. Er malt die Passionsgeschichte in deutscher Umgebung, zieht den Menschen zeitgenössische Kleidung an und vermischt es im Gegensatz dazu mit antiker Symbolik. Außerdem fällt es ihm – auch durch das große Format bedingt – leicht, mehrere narrative Sequenzen der Passionsgeschichte in einem Bild unterzubringen.

Weblinks

Commons: Große Passion – Sammlung von Bildern, Videos und Audiodateien

Auf dieser Seite verwendete Medien

Christus als Man van Smarten, bespot door een soldaat Passio domini nostri Jesu (..) (titel op object) De grote Passie (serietitel), RP-P-OB-1293.jpg
Autor/Urheber: Albrecht Dürer , Lizenz: CC0
Christus als Man van Smarten, bespot door een soldaat, Passio domini nostri Jesu (...) (titel op object) De grote Passie (serietitel)
Christus zit op een blok steen, de doornenkroon op het hoofd. Een soldaat knielt voor hem en wil hem een tak als scepter in de handen duwen. Boven en onder deze voorstelling, evenals op versozijde Latijnse teksten. Deze prent is de titelprent voor de prentserie 'De grote Passie', bestaande uit deze titelprent en 11 scènes uit het Lijdensverhaal.
'Erbärmdebild', the upright Christ showing his wounds, usually bearing the crown of thorns, and accompanied by the instruments of the Passion, standing or sitting in his tomb, mockings of Christ, who may be blindfolded

Verwerving en rechten
Verwerving: overdracht van beheer 1816
Copyright: Publiek domein
Christus op de Olijfberg De grote Passie (serietitel), RP-P-OB-1296.jpg
Autor/Urheber: Rijksmuseum, Lizenz: CC0


Identificatie
Titel(s): Christus op de OlijfbergDe grote Passie (serietitel)
Objecttype: prent
Objectnummer: RP-P-OB-1296
Catalogusreferentie: Bartsch 6Meder 115-Vor dem Text-a
Opschriften / Merken: verzamelaarsmerk, verso linksonder, gestempeld: Lugt 240
Omschrijving: Christus bidt in de Hof van Getsemane, terwijl zijn discipelen om hem heen liggen te slapen. Deze prent is onderdeel van de prentserie 'De grote Passie', bestaande uit een titelprent en 11 scènes uit het Lijdensverhaal.

Vervaardiging
Vervaardiger: prentmaker: Albrecht Dürer (vermeld op object)
Plaats vervaardiging: Neurenberg
Datering: 1496 - 1497
Fysieke kenmerken: houtsnede
Materiaal: papier
Techniek: houtsnede
Afmetingen: beeld: h 399 mm × b 279 mm

Onderwerp
Wat: Christ's prayer in the Garden of Gethsemane during the night

Verwerving en rechten
Verwerving: overdracht van beheer 1816
Copyright: Publiek domein
Gevangenneming De grote Passie (serietitel), RP-P-OB-1299.jpg
Autor/Urheber: Rijksmuseum, Lizenz: CC0


Identificatie
Titel(s): GevangennemingDe grote Passie (serietitel)
Objecttype: prent
Objectnummer: RP-P-OB-1299
Catalogusreferentie: Bartsch 7Meder 116-Vor dem Text
Opschriften / Merken: verzamelaarsmerk, verso linksonder, gestempeld: Lugt 240
Omschrijving: Christus wordt door Judas met een kus verraden en door soldaten gevangen genomen. Deze prent is onderdeel van de prentserie 'De grote Passie', bestaande uit een titelprent en 11 scènes uit het Lijdensverhaal.

Vervaardiging
Vervaardiger: prentmaker: Albrecht Dürer (vermeld op object)
Plaats vervaardiging: Neurenberg
Datering: 1510
Fysieke kenmerken: houtsnede
Materiaal: papier
Techniek: houtsnede
Afmetingen: beeld: h 394 mm × b 281 mm

Onderwerp
Wat: the kiss of Judas: accompanied by soldiers with torches and lanterns, he kisses Christ

Verwerving en rechten
Verwerving: overdracht van beheer 1816
Copyright: Publiek domein
Christus aan het volk getoond (Ecce homo) De grote Passie (serietitel), RP-P-OB-1305.jpg
Autor/Urheber: Rijksmuseum, Lizenz: CC0


Identificatie
Titel(s): Christus aan het volk getoond (Ecce homo)De grote Passie (serietitel)
Objecttype: prent
Objectnummer: RP-P-OB-1305
Catalogusreferentie: Bartsch 9Meder 118-Textausgabe 1511
Omschrijving: Christus wordt, staand op een bordes, aan een joelende menigte mensen (onder wie veel soldaten) getoond. Op versozijde gedrukte Latijnse tekst. Deze prent is onderdeel van de prentserie 'De grote Passie', bestaande uit een titelprent en 11 scènes uit het Lijdensverhaal.

Vervaardiging
Vervaardiger: prentmaker: Albrecht Dürer (vermeld op object)
Plaats vervaardiging: Neurenberg
Datering: 1498 en/of 1511
Fysieke kenmerken: houtsnede en boekdruk
Materiaal: papier
Techniek: houtsnede / boekdruk
Afmetingen: beeld: h 394 mm × b 282 mm

Onderwerp
Wat: Pilate showing Christ to the people, 'Ostentatio Christi', 'Ecce Homo' (John 19:4-6)

Verwerving en rechten
Verwerving: onbekend
Copyright: Publiek domein
Kruisiging De grote Passie (serietitel), RP-P-OB-1308.jpg
Autor/Urheber: Rijksmuseum, Lizenz: CC0


Identificatie
Titel(s): KruisigingDe grote Passie (serietitel)
Objecttype: prent
Objectnummer: RP-P-OB-1308
Catalogusreferentie: Bartsch 11Meder 120-Vor dem Text-a
Opschriften / Merken: verzamelaarsmerk, verso linksonder, gestempeld: Lugt 240
Omschrijving: Christus aan het kruis, de Maria's en Johannes de Evangelist aan zijn rechterzijde, een ruiter aan zijn linkerzijde. Engelen vangen het bloed dat uit de wonden aan Christus' handen en voeten stroomt op in bekers. Deze prent is onderdeel van de prentserie 'De grote Passie', bestaande uit een titelprent en 11 scènes uit het Lijdensverhaal.

Vervaardiging
Vervaardiger: prentmaker: Albrecht Dürer (vermeld op object)
Plaats vervaardiging: Neurenberg
Datering: 1498
Fysieke kenmerken: houtsnede
Materiaal: papier
Techniek: houtsnede
Afmetingen: beeld: h 389 mm × b 280 mm

Onderwerp
Wat: crucified Christ, with particular persons under the cross

Verwerving en rechten
Verwerving: overdracht van beheer 1816
Copyright: Publiek domein
Geseling De grote Passie (serietitel), RP-P-OB-1302.jpg
Autor/Urheber: Rijksmuseum, Lizenz: CC0


Identificatie
Titel(s): GeselingDe grote Passie (serietitel)
Objecttype: prent
Objectnummer: RP-P-OB-1302
Catalogusreferentie: Bartsch 8Meder 117-Vor dem Text
Opschriften / Merken: verzamelaarsmerk, verso linksonder, gestempeld: Lugt 240
Omschrijving: Christus wordt, gebonden aan een zuil, lastig gevallen, bespot en gegeseld door mannen en kinderen. Pilatus kijkt links op de voorgrond toe. Deze prent is onderdeel van de prentserie 'De grote Passie', bestaande uit een titelprent en 11 scènes uit het Lijdensverhaal.

Vervaardiging
Vervaardiger: prentmaker: Albrecht Dürer (vermeld op object)
Plaats vervaardiging: Neurenberg
Datering: 1496 - 1497
Fysieke kenmerken: houtsnede
Materiaal: papier
Techniek: houtsnede
Afmetingen: beeld: h 385 mm × b 274 mm

Onderwerp
Wat: flagellation by soldiers, Christ usually tied to a column (Matthew 27:26; Mark 15:15; John 19:1)mockings of Christ, who may be blindfolded

Verwerving en rechten
Verwerving: overdracht van beheer 1816
Copyright: Publiek domein
Afdaling in het voorgeborchte De grote Passie (serietitel), RP-P-OB-1315.jpg
Autor/Urheber: Rijksmuseum, Lizenz: CC0


Identificatie
Titel(s): Afdaling in het voorgeborchteDe grote Passie (serietitel)
Objecttype: prent
Objectnummer: RP-P-OB-1315
Catalogusreferentie: Bartsch 14Meder 121-Vor dem Text-b
Omschrijving: Christus, een staf met een vaan in de hand, bevrijdt zielen uit een kerker. Duivelse wezen proberen Christus te hinderen, maar zonder succes. Deze prent is onderdeel van de prentserie 'De grote Passie', bestaande uit een titelprent en 11 scènes uit het Lijdensverhaal.

Vervaardiging
Vervaardiger: prentmaker: Albrecht Dürer (vermeld op object)
Plaats vervaardiging: Neurenberg
Datering: 1510
Fysieke kenmerken: houtsnede
Materiaal: papier
Techniek: houtsnede
Afmetingen: beeld: h 393 mm × b 283 mm

Onderwerp
Wat: Christ leaving hell: he liberates patriarchs, prophets, kings and other persons from hell, among them Adam, Eve, Moses, David, and John the Baptist

Verwerving en rechten
Verwerving: onbekend
Copyright: Publiek domein
Kruisdraging De grote Passie (serietitel), RP-P-OB-1306.jpg
Autor/Urheber: Rijksmuseum, Lizenz: CC0


Identificatie
Titel(s): KruisdragingDe grote Passie (serietitel)
Objecttype: prent
Objectnummer: RP-P-OB-1306
Catalogusreferentie: Bartsch 10Meder 119-Vor dem Text
Opschriften / Merken: verzamelaarsmerk, verso linksonder, gestempeld: Lugt 240
Omschrijving: Christus draagt zijn kruis, gevolgd door een menigte mensen; Veronica staat met de zweetdoek naast hem. Deze prent is onderdeel van de prentserie 'De grote Passie', bestaande uit een titelprent en 11 scènes uit het Lijdensverhaal.

Vervaardiging
Vervaardiger: prentmaker: Albrecht Dürer (vermeld op object)
Plaats vervaardiging: Neurenberg
Datering: 1498 - 1499
Fysieke kenmerken: houtsnede
Materiaal: papier
Techniek: houtsnede
Afmetingen: beeld: h 384 mm × b 281 mm

Onderwerp
Wat: Christ meets Veronica, who has a cloth to wipe Christ's face

Verwerving en rechten
Verwerving: overdracht van beheer 1816
Copyright: Publiek domein
Bewening De grote Passie (serietitel), RP-P-OB-1312.jpg
Autor/Urheber: Rijksmuseum, Lizenz: CC0


Identificatie
Titel(s): BeweningDe grote Passie (serietitel)
Objecttype: prent
Objectnummer: RP-P-OB-1312
Catalogusreferentie: Bartsch 13Meder 122-Vor dem Text-a
Opschriften / Merken: verzamelaarsmerk, verso linksonder, gestempeld: Lugt 240
Omschrijving: Het lichaam van Christus wordt door vijf vrouwen (onder wie Maria) en een jongeman (Johannes de Evangelist) beweend nabij zijn graf. Deze prent is onderdeel van de prentserie 'De grote Passie', bestaande uit een titelprent en 11 scènes uit het Lijdensverhaal.

Vervaardiging
Vervaardiger: prentmaker: Albrecht Dürer (vermeld op object)
Plaats vervaardiging: Neurenberg
Datering: 1498 - 1499
Fysieke kenmerken: houtsnede
Materiaal: papier
Techniek: houtsnede
Afmetingen: beeld: h 387 mm × b 281 mm

Onderwerp
Wat: lamentation over the dead Christ by his relatives and friends (Christ usually without crown of thorns)

Verwerving en rechten
Verwerving: overdracht van beheer 1816
Copyright: Publiek domein
Graflegging De grote Passie (serietitel), RP-P-OB-1310.jpg
Autor/Urheber: Rijksmuseum, Lizenz: CC0


Identificatie
Titel(s): GrafleggingDe grote Passie (serietitel)
Objecttype: prent
Objectnummer: RP-P-OB-1310
Catalogusreferentie: Bartsch 12Meder 123-Vor dem Text
Opschriften / Merken: verzamelaarsmerk, verso linksonder, gestempeld: Lugt 240
Omschrijving: Het lichaam van Christus wordt door drie mannen naar een graf gedragen. Een aantal mensen, onder wie Maria en Johannes, kijkt toe. Deze prent is onderdeel van de prentserie 'De grote Passie', bestaande uit een titelprent en 11 scènes uit het Lijdensverhaal.

Vervaardiging
Vervaardiger: prentmaker: Albrecht Dürer (vermeld op object)
Plaats vervaardiging: Neurenberg
Datering: 1496 - 1497
Fysieke kenmerken: houtsnede
Materiaal: papier
Techniek: houtsnede
Afmetingen: beeld: h 383 mm × b 275 mm

Onderwerp
Wat: Christ's entombment (possibly by angels)

Verwerving en rechten
Verwerving: overdracht van beheer 1816
Copyright: Publiek domein
Opstanding De grote Passie (serietitel), RP-P-OB-1317.jpg
Autor/Urheber: Rijksmuseum, Lizenz: CC0


Identificatie
Titel(s): OpstandingDe grote Passie (serietitel)
Objecttype: prent
Objectnummer: RP-P-OB-1317
Catalogusreferentie: Bartsch 15Meder 124-Vor dem Text-b
Opschriften / Merken: verzamelaarsmerk, verso linksonder, gestempeld: Lugt 240
Omschrijving: Christus, een staf met een vaan in de hand, staat op uit zijn graf. Een aantal slapende soldaten zit eromheen. Deze prent is onderdeel van de prentserie 'De grote Passie', bestaande uit een titelprent en 11 scènes uit het Lijdensverhaal.

Vervaardiging
Vervaardiger: prentmaker: Albrecht Dürer (vermeld op object)
Plaats vervaardiging: Neurenberg
Datering: 1510
Fysieke kenmerken: houtsnede
Materiaal: papier
Techniek: houtsnede
Afmetingen: beeld: h 392 mm × b 279 mm

Onderwerp
Wat: Christ, usually holding a banner, arises from the grave; often combined with sleeping and/or frightened soldiers

Verwerving en rechten
Verwerving: overdracht van beheer 1816
Copyright: Publiek domein
Laatste Avondmaal De grote Passie (serietitel), RP-P-OB-1294.jpg
Autor/Urheber: Rijksmuseum, Lizenz: CC0


Identificatie
Titel(s): Laatste AvondmaalDe grote Passie (serietitel)
Objecttype: prent
Objectnummer: RP-P-OB-1294
Catalogusreferentie: Bartsch 5Meder 114-Vor dem Text
Opschriften / Merken: verzamelaarsmerk, verso linksonder, gestempeld: Lugt 240
Omschrijving: Johannes vleit zich aan de borst van Christus tijdens het Laatste Avondmaal. Deze prent is onderdeel van de prentserie 'De grote Passie', bestaande uit een titelprent en 11 scènes uit het Lijdensverhaal.

Vervaardiging
Vervaardiger: prentmaker: Albrecht Dürer (vermeld op object)
Plaats vervaardiging: Neurenberg
Datering: 1510
Fysieke kenmerken: houtsnede
Materiaal: papier
Techniek: houtsnede
Afmetingen: beeld: h 396 mm × b 285 mm

Onderwerp
Wat: Last Supper (in general) (Matthew 26:21-35; Mark 14:18-31; Luke 22:3, 22:15-23; John 13:21-38)

Verwerving en rechten
Verwerving: overdracht van beheer 1816
Copyright: Publiek domein