Frankopan (Adelsgeschlecht)

Frankopan
, Wappen aus dem 17. Jh.
StaatKönigreich Kroatien in
Personalunion mit Ungarn
StammhausKrčki
Gründung12. Jahrhundert
Ethnizitätkroatisch
GründerDujam I. Krčki
Aktuelles Oberhauptausgestorben

Frankopan (kroatisch Frankapani oder Frankopani) ist der Name eines alten kroatischen Fürstengeschlechts.

Geschichte

Die Abstammung von der fürstlichen italienischen Familie Frangipani, die auch als Frankapan, Frangipan, Frangepan und in ungarisch Frangepán bekannt ist, wurde nie belegt und ist als Abstammungssage zu betrachten (analog Urvater Čech u. a.). Die Frankopanen treten bereits im 12. Jahrhundert unter dem Namen der Herren von Krk/Veglia (kroatisch Knezovi Krčki), später Frankopani, urkundlich auf der kroatischen Insel Krk auf.[1]

Im Jahr 1193 überließ der ungarisch-kroatische König Bela II. dem 3. Sohn von Dujam I., dem Bartol II., Fürsten von Krk, die Stadt samt der Burg Modruš, später Burg Tržan genannt, und dem dazugehörenden Land, wodurch die Macht und der Reichtum seines Geschlechts begründet wurden. Die Besitze der Adelsfamilie waren später sowohl aus dem Osten von den Osmanen als auch aus dem Süden von den Venezianern bedroht. Die Macht dieser Adelsfamilie wuchs jedoch bis zum siebzehnten Jahrhundert.

Nikola Šubić Zrinski, der Schwiegersohn von Christoph Frankopan, gelangte als Held von Siget zu großer Berühmtheit. Nach der Zrinski-Frankopan-Verschwörung, als sich Fran Krsto Frankopan gegen den Habsburger Kaiser Leopold erhob, wurde er 1671 in Wiener Neustadt hingerichtet. Die Frankopan starben damit in männlicher Linie aus.

Wappen

Stammwappen (bis 1430) und das seit dem 15. Jahrhundert geführte Wappen derer von Frangepan
  • Das Stammwappen (Siegel von 1356) zeigt in von Rot und Gold geteiltem Schild oben einen sechsstrahligen goldenen Stern. Auf dem Helm mit rot-goldenen Decken ein wie der Schild bezeichneter geschlossener Flug.
  • Das seit Beginn des 15. Jahrhunderts geführte Wappen zeigt in Blau zwei gegeneinander gekehrte goldene Löwen, mit den Vorderpranken drei Brotlaibe emporhaltend. Auf dem Helm mit blau-goldenen Decken meist im Wechsel rote und goldene Straußenfedern.

Bekannte Angehörige der Familie

(c) Roberta F., CC BY-SA 3.0
Grab von Nikolaus VI. Frankopan (~1458–1523). Die lateinische Inschrift lautet: „Hier ruht Nikolaus Franchapanibus, Graf von Krk-Senj-Modrusch“
  • Johann (kroatisch Ivan, ungarisch János) († 1393), Ban von Kroatien
  • Nikolaus sen. (kroatisch Nikola, ungarisch Miklós) († 1432), Sohn von Johann Frankopan, Ban von Kroatien
  • Nikolaus jun. (kroatisch Nikola, ungarisch Miklós) († 1458), Sohn von Nikolaus Frankopan, Ban von Kroatien ⚭ Barbara († 1430), Tochter Reinprecht II. von Walsee, Hauptmann von Oberösterreich und Katharina von Duino († 1435)
  • Bernardin Frankopan (1453–1529), Sohn von Stjepan II. Frankopan von Modruš († 1481) und dessen Ehefrau Ižota (Isotta) geb. d’Este
  • Beatrice de Frangepan (* 1480; † ca. 27. März 1510), Tochter Bernardins, durch Heirat Markgräfin von Brandenburg-Ansbach
  • Stephan (kroatisch Stjepan, ungarisch István) († 1481), Sohn von Nikolaus Frankopan, Ban von Kroatien
  • Christoph (kroatisch Kristof, ungarisch Kristóf) († 1527), Enkel von Stephan Frankopan, 1527 Ban von Kroatien
  • Katherina (kroatisch Katarina, ungarisch Katalin), Tochter von Christoph Frankopan. 1543 mit Ban Nikola Šubić Zrinski verheiratet
  • Franz (1567–1573), Ban von Kroatien
  • Nikolaus Frankopan († 1647), kroatischer Graf und Ban von Kroatien
  • Vuk Krsto Frankopan (1578–1652), Führer der Stadt Ogulin und General
  • Nikolaus von Tržac (Tersacz/Tersatz) († 1647), Ban von Kroatien 1617–1622
  • Ana Katarina Frankopan-Zrinski (1625–1673), Gattin von Petar Zrinski, Schwester von Fran Krsto Frankopan, kroatische Mäzenin und Literatin, beteiligt am Magnatenaufstand
  • Fran Krsto Frankopan (deutsch Franz Christoph) (1671 enthauptet), führender Beteiligter der Zrinski-Frankopan-Verschwörung, letzter Angehöriger der kroatisch-ungarischen Familie

Stammtafel

Galerie

Besitze

Viele Schlösser des Hauses Frankopan sind in Kroatien erhalten, die meisten in der Region Gorski kotar und auf der Insel Krk. Einige davon sind:

Literatur

  • Johann Siebmacher (Begr.): Friedrich Heyer von Rosenfeld (Bearb.): J. Siebmacher's grosses und allgemeines Wappenbuch, IV. Band, 3. Abteilung: Der Adel des Königreichs Dalmatien. Bauer & Raspe, Nürnberg 1878, S. 44, Tafel 30.
  • Johann Siebmacher (Begr.), Ivan Bojničić (Bearb.): J. Siebmacher's grosses und allgemeines Wappenbuch, IV. Band, 13. Abteilung: Der Adel von Kroatien und Slavonien. Bauer & Raspe, Nürnberg 1899, S. 48, Tafel 35.
  • Manfred Stoy: Frankapani. In: Biographisches Lexikon zur Geschichte Südosteuropas, Bd. 1. München 1974, S. 522–524.

Weblinks

Einzelnachweise

  1. J. Siebmacher's grosses und allgemeines Wappenbuch, IV. Band, 13. Abteilung; Der Adel von Kroatien und Slavonien; Autor: I. von Bojnicic; Publikation: Nürnberg: Bauer & Raspe, 1899, S. 48

Auf dieser Seite verwendete Medien

Crkva Gospe Trsatske 1.jpg
(c) Roberta F., CC BY-SA 3.0
Basilika Unserer Lieben Frau von Tersatt/Fiume: Grab des kroatischen Fürsten Nikolaus I. Frangepan
Kraljevica, dvorac Nova Kraljevica, sjeverni zid.jpg
Autor/Urheber: Ante Perkovic, Lizenz: CC BY-SA 3.0
Schloss Nova Kraljevica in Kraljevica, Kroatien.
Castle Zrinski ruins.JPG
Autor/Urheber: Cigrhr, Lizenz: CC BY-SA 3.0
Castle Zrinski-Frankopan ruins in Severin na Kupi, Croatia
Tržan-grad (Modruš) - jugozapad.JPG
Autor/Urheber: Silverije, Lizenz: CC BY-SA 3.0
Ruins of Tržan Castle in Modruš (Croatia) - southwest view
Frankopan Zagreb.JPG
Autor/Urheber: MOs810, Lizenz: CC BY-SA 4.0
Krsto Frankopan of Ozalj (1482-1527) - monument in Zagreb.
Statua Frana Krsta Frankopana u Čakovcu.jpg
Autor/Urheber: Silverije, Lizenz: CC BY-SA 3.0
Francis Christopher Frankopan statue in Čakovec
Novi Vinodolski, Kastel Frankopan.jpg
Autor/Urheber: Ante Perkovic, Lizenz: CC BY-SA 3.0
Kaštel Frankopan, u kojemu je 1288. napisan Vinodolski zakon. Lijevo je Trg Vinodolskog zakona, a desno Frankopanski trg
Dubovac Castle in Karlovac11, Croatia.jpg
Autor/Urheber: Bearcro, Lizenz: CC BY-SA 3.0
Dubovac Castle in Karlovac11, Croatia
Stari grad dreznik.jpg
Autor/Urheber: David Franjković, Lizenz: CC BY-SA 3.0
Zračna snimka starog grada Drežnika.
Slunj Old fort of the Frankopans 2004.JPG
The Old fortification of the Frankopans in Slunj, Croatia. Photographed in the summer of 2004 from User neoneo13 for Wikipedia.
Ozalj Castle Aerial view.jpg
Autor/Urheber: Šeki, Lizenz: CC BY 3.0
Aerial photograph of Ozalj Castle, Croatia
Castle Trsat.jpg
Autor/Urheber: Giorgio Davanzo, Lizenz: CC BY-SA 3.0
Castle Trsat.
Croatia Drivenik castle.jpg
Autor/Urheber: Andrzej Walczak, Lizenz: CC BY-SA 3.0
Drivenik Castle, Croatia
Bihac tvrdi grad AD 1590.jpg
Bihać fortified place of Croatia Kingdom
Juraj III. Frankopan Slunjski.jpg
Autor/Urheber: Silverije, Lizenz: CC BY-SA 4.0
Juraj (George) III Frankopan Slunjski (of Slunj) (*? - †1553), Prince of Krk, Senj and Modruš (Slunj branch), Croatian nobleman, owner of the famous Cetingrad Castle
Žikmund Frankopan (Croatia).JPG
Autor/Urheber: Silverije, Lizenz: CC BY-SA 3.0
Žikmund (Sigismund) Frankopan (*? - †1486?), Prince of Krk (Croatia) - monument in the town of Otočac, Lika-Senj County
Baška018.jpg
Autor/Urheber: Georges Jansoone (JoJan), Lizenz: CC BY-SA 4.0
Frankopan castle (14th c.); Baška, on the island of Krk, Croatia
Z280 Stari grad Ogulin.jpg
Autor/Urheber: Miroslav.vajdic, Lizenz: CC BY-SA 4.0
Old Town Ogulin
Castle Novigrad na Dobri.JPG
Autor/Urheber: Cigrhr, Lizenz: CC BY-SA 3.0
Die Burg Novigrad liegt außerhalb des kleinen Dorfes auf einem Hügel über dem Fluss Dobra und der historischen "Karolina Straße" nahe Karlovac und gehörte seit dem 15 Jahrhundert zum umfangreichen Besitz der kroatischen Adelsfamilie Frankopan. 1661 verlor die Adelsfamilie all ihrer Besitzungen durch enen Hochverratsprozess gegen den habsburger Kaiser Joseph I. Auch diese Burg wurde geplündert und dem General Johann Joseph Graf von Herberstein († 1692), Ritter des Malteserordens, Großprior des Malteserordens in Ungarn, später Kommandierender General in Kroatien, Slawonien und den österreichischen Seeküsten und General-Feldzeugmeister, u.a. mit Sitz in Karlstadt, dem späteren Karlovac, verliehen. Der gab es dann dem Malteser Orden weiter, die die Burg dann weiterverkauften. Während des Zweiten Weltkriegs wurde die Burg mit ihrer interessanten Grundriss in Form eines unregelmäßigen Dreieck und mit ihren zylindrischen Türmen an den Ecken dann nochmals zerstört.
Frangepan-2Wappen Sm.PNG
Wappen der von Frangepan
Frankopan.jpg
(c) ​Croatian Wikipedia Benutzer Donatus, CC BY-SA 3.0
Coat of arms of House of Frankopan (Croatia)
Dvorac u Staroj Sušici.jpg
Autor/Urheber: Martinarg, Lizenz: CC BY-SA 3.0
Dvorac u Staroj Sušici
Dujam II. Krčki (Croatia).JPG
Autor/Urheber: Silverije, Lizenz: CC BY-SA 3.0
Dujam II Krčki /Doimus or Domnio of Krk/ (*1279-†1317), Prince of Krk, ancestor of the Frankopan family (Croatia) - monument in the town of Otočac, Lika-Senj County
Cetin.jpg
Autor/Urheber: Der ursprünglich hochladende Benutzer war AndrejaT in der Wikipedia auf Kroatisch, Lizenz: CC BY-SA 3.0
Die Burgruine Cetin in der kroatischen Gemeinde Cetingrad.
Castle Grobnik2009-2.JPG
Autor/Urheber: Croq, Lizenz: CC BY-SA 3.0
Castle Grobnik, Croatia
Sokolac Brinje 07 3.jpg
(c) Roberta F., CC BY-SA 3.0
Sokolac, Brinje, Croatia
Gradina Grizane 210907.jpg
(c) Roberta F., CC BY-SA 3.0
Gradina Grižane, Croatia