Crabroninae

Crabroninae

Grabwespe der Gattung Tachytes

Systematik
Unterordnung:Taillenwespen (Apocrita)
Teilordnung:Stechimmen (Aculeata)
Überfamilie:Apoidea
ohne Rang:Grabwespen (Spheciformes)
Familie:Crabronidae
Unterfamilie:Crabroninae
Wissenschaftlicher Name
Crabroninae
Latreille, 1802
Nest von Trypoxylon politum

Crabroninae ist mit weltweit etwa 2000 Arten die artenreichste Unterfamilie der Crabronidae innerhalb der Grabwespen (Spheciformes). Sie umfasst nach Pulawski (2009) 107 Gattungen in sieben Triben.[1] In Europa ist die Unterfamilie mit 318 Arten in 28 Gattungen vertreten.[2] Zwei Triben sind neotropisch verbreitet, die restlichen haben ihre Verbreitung in der Alten Welt. Das Hauptverbreitungsgebiet ist Afrika.[3]

Merkmale

Die Unterfamilie Crabroninae umfasst eine große Gruppe von Grabwespen unterschiedlichster Gestalt. Von den übrigen Unterfamilien unterscheidet sie sich durch nur einen Sporn an den Schienen (Tibien) der mittleren Beine und einfache männliche Genitalien, bei denen die Volsella nicht aus Cuspis und beweglichem Digitus besteht.[3]

Systematik

Im Folgenden werden alle derzeit anerkannten rezenten Subtaxa[1] bis hinunter zur Gattung sowie sämtliche europäischen Arten aufgelistet, wenn diese noch keinen eigenen Gattungsartikel besitzen:

  • Tribus BothynostethiniW. Fox, 1894
    • Subtribus BothynostethinaW. Fox, 1894
      • BothynostethusKohl, 1894
      • SanavironVardy, 1987
      • WillinkiellaMenke, 1968
    • Subtribus ScapheutinaMenke, 1968
      • BohartellaMenke, 1968
      • ScapheutesHandlirsch, 1887
  • Tribus CrabroniniLatreille, 1802
    • Subtribus AnacrabroninaAshmead, 1899
      • AnacrabroPackard, 1866
      • EncopognathusKohl, 1897
        • Encopognathus braunsiMercet, 1915
      • EntomocrabroKohl, 1905
      • EntomognathusDahlbom, 1844
    • Subtribus CrabroninaLatreille, 1802
      • AliniaAntropov, 1993
      • ArnolditaPate, 1948
      • ChimilaPate, 1944
      • ChimiloidesLeclercq, 1951
      • CrabroFabricius, 1775
      • CrorhopalumTsuneki, 1984
      • CrossocerusLepeletier de Saint Fargeau & Brullé, 1835
      • DasyproctusLepeletier de Saint Fargeau & Brullé, 1835
        • Dasyproctus fortunatusBeaumont, 1968
      • EchucoidesLeclercq, 1957
      • EctemniusDahlbom, 1845
      • EnoplolindeniusRohwer, 1911
      • EupliloidesPate, 1946
      • FoxitaPate, 1942
      • HingstoniolaTurner & Waterston, 1926
      • HolcorhopalumCameron, 1904
      • HuacrabroLeclercq, 2000
      • HuaevaPate, 1948
      • IsorhopalumLeclercq, 1963
      • KrombeinictusLeclercq, 1996
      • LeclercqiaTsuneki, 1968
      • LecrenierusLeclercq, 1977
      • LesticaBillberg, 1820
      • LindeniusLepeletier de Saint Fargeau & Brullé, 1835
      • MinicrabroLeclercq, 2003
      • MoniaeceraAshmead, 1899
      • NeodasyproctusArnold, 1926
      • NotocrabroLeclercq, 1951
      • OdontocrabroTsuneki, 1971
      • PaePate, 1944
      • PapurusTsuneki, 1983
      • ParatarumaKimsey, 1982
      • PericrabroLeclercq, 1954
      • PiyumaPate, 1944
      • PiyumoidesLeclercq, 1963
      • PodagritoidesLeclercq, 1957
      • PodagritusSpinola, 1851
      • PseudoturneriaLeclercq, 1954
      • QuexuaPate, 1942
      • RhopalumStephens, 1829
      • TracheliodesA. Morawitz, 1866
        • Tracheliodes curvitarsus (Herrich-Schaeffer, 1841)
        • Tracheliodes quinquenotatus (Jurine, 1807)
        • Tracheliodes varus (Panzer, 1799)
      • TsunekiolaAntropov, 1986
      • VechtiaPate, 1944,
      • WilliamsitaPate, 1947
      • ZutrhopalumLeclercq, 1998
  • Tribus LarriniLatreille, 1810
    • Subtribus GastrosericinaAndré, 1886
      • AncistrommaW. Fox, 1893
      • GastrosericusSpinola, 1839
        • Gastrosericus waltliiSpinola, 1839
      • Holotachysphexde Beaumont, 1940
        • Holotachysphex holognathus (Morice, 1897)
        • Holotachysphex mochii (Beaumont, 1947)
      • KohliellaBrauns, 1910
      • LarropsisPatton, 1892
        • Larropsis asiatica (Gussakovskij, 1935)
        • Larropsis europaeae (Mercet, 1910)
        • Larropsis punctulata (Kohl, 1884)
      • ParapiagetiaKohl, 1897
      • ProsopigastraA. Costa, 1867
        • Prosopigastra bulgaricaPulawski, 1979
        • Prosopigastra creon (Nurse, 1903)
        • Prosopigastra handlirschiMorice, 1897
        • Prosopigastra kohliMercet, 1907
        • Prosopigastra orientalisBeaumont, 1947
        • Prosopigastra punctatissimaA. Costa, 1867
        • Prosopigastra zalindaBeaumont, 1955
      • TachysphexKohl, 1883
      • TachytellaBrauns, 1906
      • TachytesPanzer, 1806
    • Subtribus LarrinaLatreille, 1810
      • DalaraRitsema, 1884
      • DicranorhinaShuckard, 1840
      • LarraFabricius, 1793
      • LirisFabricius, 1804
      • ParalirisKohl, 1884
  • Tribus MiscophiniW. Fox, 1894
      • AhaMenke, 1977
      • AuchenophorusR. Turner, 1907
      • LarrissonMenke, 1967
      • LyrodaSay, 1837
      • MiscophoidellusMenke, 1976
      • MiscophoidesBrauns, 1897
      • MiscophusJurine, 1807
      • NamiscophusLomholdt, 1985
      • NitelaLatreille, 1809
      • ParanyssonGuérin-Méneville, 1844
      • PlenoculusW. Fox, 1893
        • Plenoculus beaumontide Andrade, 1957
      • SaliostethoidesArnold, 1924
      • SaliostethusBrauns, 1897
      • SericophorusF. Smith, 1851
      • SolierellaSpinola, 1851
      • SphodrotesKohl, 1889
  • Tribus OxybeliniLeach, 1815
      • BelarnoldusAntropov, 2007
      • BelokohlusAntropov, 2007
      • BelomicrinusAntropov, 2000
        • Belomicrus antennalisKohl, 1899
        • Belomicrus borealisForsius, 1923
        • Belomicrus gataensisGayubo, Asis & Tormos, 1998
        • Belomicrus italicusA. Costa, 1871
        • Belomicrus odontophorusKohl, 1892
        • Belomicrus parvulusRadoszkowski, 1877
        • Belomicrus steckiiKohl, 1923
      • BelomicroidesKohl, 1899
      • BelomicrusA. Costa, 1871
      • BrimocelusArnold, 1927
      • EnchemicrumPate, 1929
      • GessusAntropov, 2001
      • GuichardusAntropov, 2007
      • MinimicroidesAntropov, 2000
      • NototisArnold, 1927
      • OxybelomorphaBrauns, 1897
      • OxybelusLatreille, 1797
      • PseudomicroidesAntropov, 2001
        • Pseudomicroides elvirae (Gayubo, 1982)
        • Pseudomicroides fergusoni (Beaumont, 1960)
      • WojusAntropov, 1999
  • Tribus PalariniSchrottky, 1909
      • MesopalarusBrauns, 1899
      • PalarusLatreille, 1802
  • Tribus TrypoxyliniLepeletier de Saint Fargeau, 1845
      • AulacophilinusLomholdt, 1980
      • AulacophilusF. Smith, 1869
      • PisonJurine in Spinola, 1808
        • Pison atrum (Spinola, 1808)
        • Pison carinatumR. Turner, 1917
        • Pison fasciatum (Radoszkowski, 1876)
        • Pison sericeumKohl, 1888
      • PisonopsisW. Fox, 1893
      • PisoxylonMenke, 1968
      • TrypoxylonLatreille, 1796

Belege

Einzelnachweise

  1. a b Wojciech J. Pulawski: Family group names and classification, Version 22. Mai 2009, Online (PDF; 389 kB), letzter Zugriff 5. Juli 2010.
  2. Crabroninae. Fauna Europaea, abgerufen am 22. Juli 2010.
  3. a b Manfred Blösch: Die Grabwespen Deutschlands: Lebensweise, Verhalten, Verbreitung. 1. Auflage. Goecke & Evers, 2000, ISBN 3-931374-26-2, S. 222.

Literatur

  • Manfred Blösch: Die Grabwespen Deutschlands: Lebensweise, Verhalten, Verbreitung. 1. Auflage. Goecke & Evers, 2000, ISBN 3-931374-26-2.

Auf dieser Seite verwendete Medien

Organ Pipe Wasp nest.jpg
(c) Pollinator aus der englischsprachigen Wikipedia, CC BY-SA 3.0
New nest, organ pipe wasp showing different muds used at different times
Tachytes sp orange.jpg
Autor/Urheber: JerryFriedman, Lizenz: CC BY-SA 3.0
Wasp of the genus Tachytes (family Crabronidae, subfamily Crabronini, tribe Larrini), my yard, Española, New Mexico. Thanks to Edward Trammel at BugGuide.net for ID.